Colloquium Diversiteit en justitie

Op naar een inclusieve justitie

Honderd jaar nadat Madeleine Schauvliege de zuilen voor de Tempel van Themis verschoof, als eerste vrouw aan de Gentse balie, willen de Universiteit Gent en de Gentse balie die verjaardag aangrijpen om het landschap van de rechtsbedeling te overschouwen.

Onze samenleving wordt steeds diverser. Er is sprake van een demografische transitie naar een superdiverse samenleving. Dit laat ook het recht en de rechtsbedeling niet onberoerd:

• Zijn justitie en rechtspraak voldoende gevoelig voor diversiteit? Besteedt justitie aandacht aan diversiteit? Hoever staat het met dit inclusief model in justitie en waarvoor zou “inclusieve justitie” moeten staan ?
• Hoe is de interactie tussen het publiek, de politiek, de samenleving en justitie inzake diversiteit?
• Wat betekent ‘gelijkheid voor de wet’ precies?  Moet met alle waarden evenveel rekening worden gehouden, of zijn er ongelijkheden af te vlakken of zelfs te compenseren? Mag de rechter daarover een beleid voeren?
• Hoe verhouden neutraliteit, diversiteit en pluralisme zich tot elkaar?

Balie Gent en Universiteit Gent willen tijdens hun gezamenlijk colloquium niet alleen vragen stellen, maar ook antwoorden vinden. Er wordt op zoek gegaan naar de identiteit van justitie in een superdiverse samenleving en de vraag gesteld hoe justitie een dergelijke samenleving mee vorm kan geven. Op 17 maart 2023 gaan advocaten, academici en magistraten met elkaar in dialoog. Kortom een uniek moment om iedereen, die antwoorden wil op deze vragen, samen te brengen.

Inschrijven kan via: https://www.diekeure.be/nl-be/opleidingen/13098/diversiteit-en-justitie

09.00 – 9.30 u.: Ontvangst met koffie en thee

09.30 – 10.10 u.: Verwelkoming en inleiding: kader en cijfermateriaal

• Marnix Moerman, Stafhouder balie Gent
• Mieke Van Herreweghe, Vicerector UGent
• Pieter Cannoot, Docent Recht & Diversiteit UGent

10.10 – 10.55 u.: De complexiteit van pluraliteit door Christophe Busch, Directeur Hannah Arendt Instituut

10.55 – 11.40 u.: Onze rechtsstaat: eenheid in diversiteit of maatschappelijke splijtzwam? Een pleidooi voor meer zelfzorg door Yasmine Kherbache, Rechter Grondwettelijk Hof, Vrijwillig wetenschappelijk medewerker onderzoeksgroep Overheid&Recht (UA)

11.40 – 12.00 u. : Q&A

12.00 – 13.15 u. : Lunch

13.15 – 13.45 u. : Diversiteit in het Hof van Cassatie en in diens rechtspraak door Geert Jocqué, Sectievoorzitter Hof van Cassatie, Deeltijds hoofddocent KU Leuven

13.45 – 14.45 u.: Personen- en familierecht
De Belgische rechtsorde wordt geconfronteerd met akten en rechterlijke beslissingen uit het buitenland (bv. huwelijksakten of kafalabeslissingen) of met familierechtelijke vraagstukken waarop rechters het buitenlandse recht moeten toepassen (bv. in afstammingszaken). In deze sessie gaan de panelleden aan de hand van concrete casussen met elkaar in gesprek over de uitdagingen, de problemen en het potentieel van deze diversiteit in justitie en de rechtspraak.

Moderator: Khalid Benhaddou, Opdrachthouder Diversiteit UGent
Panelleden:

• Jinske Verhellen, Hoofddocent UGent
• Annie De Ruyck, Advocaat balie Gent
• Katja Jansegers, Rechter Rechtbank van Eerste Aanleg Oost-Vlaanderen, Afdeling Gent
• Emma Verstraete, Referendaris Rechtbank van Eerste Aanleg Oost-Vlaanderen, Afdeling Gent
   

14.45 – 15.45 u.: Strafrecht en strafuitvoering
Het strafrecht ontmoet de samenleving in haar volle complexiteit en diversiteit.
Advocaat, hulpverlener en magistraat zien hoe vervolging, berechting en strafuitvoering stuiten op barrières verklaarbaar vanuit de culturele en ideologische eigenheid van iedere rechtsonderhorige.
De verschillen in taal,  opleiding en socio-economische achtergrond zijn uitdagingen in elke fase van het strafproces.
Net daarom is het strafrecht zeer bepalend voor de wijze waarop justitie omgaat met deze diversiteit aan achtergronden en visies. Reflectie biedt kansen voor de rechtsorde van morgen.
Op het kruispunt van de uitdagingen die de plurale samenleving biedt en omtrent de vraag hoe universeel de mensenrechten wel zijn, willen de panelleden, elk vanuit hun invalshoek en ervaring, in gesprek gaan.

Moderator: Jan De Winter, Advocaat balie Gent
Panelleden:

• Charlotte De Kock, Postdoctoraal onderzoeker UGent
• Yasmina El Kaddouri, Advocaat balie Gent
• Paul Bekaert, Advocaat balie West-Vlaanderen
• Daniël Van den Bossche, Afdelingsvoorzitter Rechtbank van Eerste Aanleg Oost-Vlaanderen, Afdeling Gent 

15.45 – 16.00 u.: Toespraak door Vincent Van Quickenborne, Minister van Justitie 

16.00 – 17.00 u.: Slotbeschouwingen: Marie-Claire Foblets, Director Max Planck Institute for Social Anthropology, Halle, Duitsland 

17.00 u.: Receptie met persmoment